Εάν χρειαζόταν με μια λέξη να περιγράψουμε αυτό το ηλικιακό ορόσημο, θα ήταν η λέξη ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ που χαρακτηρίζει την συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης των παιδιών που είναι 2 χρονών.
Ανάπτυξη παιδιών στην ηλικία των 2
Τα παιδιά που μπαίνουν στην ηλικία των 2 χρόνων βιώνουν μια αλλαγή στον τρόπο που σκέφτονται, στον τρόπο που αισθάνονται, στον τρόπο που λειτουργούν και στον τρόπο που αντιδρούν σε διάφορες καταστάσεις αλληλεπίδρασης με τους γονείς τους. Σύμφωνα με τον Erikson το παιδί στην ηλικία των 2 ετών έχει βγει από την βρεφική εξάρτηση που είχε από τους γονείς του και νιώθει έτοιμο και αυτόνομο να ακολουθεί τις δικές του αποφάσεις, ασκώντας επιρροή στο περιβάλλον του(Αυτονομία- Αμφιβολία). Παρομοίως, ο Freud υποστηρίζει πως το παιδί των 2 χρόνων έχοντας κατακτήσει τον έλεγχο των σφιγκτήρων νιώθει ότι έχει τον έλεγχο , εκδηλώνοντας αυτονομία και ανεξαρτησία, αντιδρώντας αρνητικά όταν κάποιος προσπαθεί να το βοηθήσει ή να παρέμβει (πρωκτικό στάδιο).
Αλλαγές στην συμπεριφορά του παιδιού.
Κατανοώντας τις γνωστικές και ψυχοκοινωνικές αλλαγές που συμβαίνουν στο αναπτυξιακό στάδιο αυτό, μπορούμε να εντοπίσουμε και τεράστιες αλλαγές στην συμπεριφορά των παιδιών. Δεν είναι τυχαίο που οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτή την ηλικία «μικρή εφηβεία» και πρόσφατα συμφώνησαν πως αυτή και η ηλικία των 3 χρόνων αποτελούν τα πιο «δύσκολα» ηλικιακά ορόσημα.
Κάθε μαμά που έχει παιδί σε αυτή την ηλικία μπορεί να καταλάβει ακριβώς τι εννοούμε όταν λέμε πως η αγαπημένη φράση των παιδιών είναι : «όχι», «όχι μόνο μου» και πάλι «όχι». Το παιδί νιώθει πλέον ανεξάρτητο, νιώθει ότι δεν είναι πλέον εξαρτημένο από εσάς για να του καλύψετε τις βιολογικές του ανάγκες αφού μπορεί να τις επικοινωνήσει μαζί σας, να σας πει ότι πεινάει, ότι έκανε κακά κλπ. Αυτό το γεγονός αποτελεί μεγάλη εξέλιξη για την ανάπτυξη του καθώς πλέον θεωρεί πως δεν χρειάζεται να ζητήσει κάτι αλλά είναι αρκετά ανεξάρτητο για να αποφασίζει για τον εαυτό του(!). Οπότε, όπως είναι λογικό θυμώνει όταν επεμβαίνετε, όταν του λέτε τι να κάνει, όταν διακόπτετε μια δραστηριότητα που έχει αποφασίσει να κάνει και γενικότερα…..σε όλα! Οι αντιδράσεις αυτές είναι φυσιολογικές και απαραίτητες για την ανάπτυξη των παιδιών.
Ποια είναι η δική μας αντίδραση;
Πως λοιπόν πρέπει να αντιδρούμε σε αυτή την ανεξαρτησία των παιδιών στην ηλικία των 2 χρονών ώστε να νιώσουν την ενίσχυση μας χωρίς όμως να λείπουν τα ξεκάθαρα όρια;
Καταρχάς, σημασία έχει να βοηθήσουμε το παιδί να ενισχύσει το αίσθημα της αυτονομίας και να πιστέψει στον εαυτό του και στις δυνατότητες που έχει, καθώς και στις αποφάσεις που λαμβάνει το ίδιο. Με αυτόν τον τρόπο νιώθει αρκετά ανεξάρτητο, νιώθει ότι μπορεί να τα καταφέρει και ότι ασκεί επιρροή στο περιβάλλον του, κατακτώντας τον σεβασμό από τους γονείς του. Στην αντίθετη περίπτωση που το περιβάλλον είναι επικριτικό, υπερπροστατευτικό και δεν αφήνει το παιδί να πάρει πρωτοβουλίες, τότε αναπτύσσεται το αίσθημα της αμφιβολίας για τον εαυτό του.
Χρειάζεται να προσέξουμε τα όρια που θα βάλουμε στο παιδί διότι μέσα από την ανεξαρτησία που νιώθει το παιδί μπορεί να ξεπεραστούν και να μην είναι ξεκάθαρο τελικά μέχρι που μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα.
- Τι γίνεται στην πράξη;
Ας δούμε μερικά καθημερινά παραδείγματα στα οποία ενισχύουμε την αυτονομία αλλά διατηρούμε και τα όρια. σε ένα παιδί 2 χρονών
- Ντύσιμο. Σε αυτή την ηλικία η επιλογή των ρούχων γίνεται αποκλειστικά από τα παιδιά και επιμένουν σε αυτά που θα διαλέξουν. Για να κρατήσετε την ισορροπία μεταξύ ορίου και ανεξαρτησίας, μπορείτε να πάρετε 2 μπλούζες και να τις δείξετε στο παιδί. Το παιδί είναι ελεύθερο να επιλέξει αυτό που θέλει ανάμεσα όμως στις 2 μπλούζες που έχετε βάλει εσείς σαν όριο.
- Φαγητό. Πολλές φορές τα παιδιά αντιδρούν με το φαγητό και φέρνουν μεγάλη άρνηση ακόμη και αν πραγματικά πεινάνε. Σημασία έχει να δείξουμε στο παιδί πως σεβόμαστε τις ανάγκες του, καθώς το ίδιο γνωρίζει πότε πεινάει και πότε όχι (ή πότε διψάει). Εδώ όμως βάζουμε το όριο στο γεγονός ότι δεν αλλάζει το φαγητό, παραμένει στο τραπέζι και μπορεί να το φάει μόλις πεινάσει.
- Ρουτίνα. Πολλές φορές το παιδί λόγω της άρνησης του μπορεί να χάσει ένα κομμάτι από την ρουτίνα του, για παράδειγμα το παραμύθι μετά το γάλα και αυτό να το ταράξει. Συζητάμε με το παιδί πως δική του απόφαση ήταν να ασχοληθεί με κάτι άλλο και να ξεχάσει το παραμύθι, οπότε χρειάζεται να κατανοεί και τις συνέπειες μιας απόφασης. Στην περίπτωση αυτή βάζουμε όριο και συνεχίζουμε την ρουτίνα μας (πχ. Να πάει για ύπνο) και λέμε στο παιδί πως την επόμενη μέρα μπορεί να ξανά προσπαθήσει για να προλάβετε να διαβάσετε το παραμύθι.
- Γενικότερα αφήνουμε τα παιδιά να διαλέξουν αυτό που θέλουνε, όπως για παράδειγμα ποιο παιχνίδι θα πάρουν μαζί τους στη βόλτα αλλά χρειάζεται να βάζουμε απόλυτα όρια όταν μια απόφαση μπορεί να γίνει επικίνδυνη και να απειλήσει την ασφάλεια τους.
Οι γονείς χρειάζεται να έχουν υπομονή και να δεχτούν την ανεξαρτησία των παιδιών καθώς αποτελεί ένα αναπτυξιακό στάδιο που θα τα βοηθήσει να αποδεχτούν και να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους.
Μην ξεχάσετε:
να κάνετε like στη σελίδα του blog στο facebook
να με ακολουθήσετε και στο Instagram
για να μαθαίνετε όλα τα νέα μας!
